Гродзенец Вітаўт Руднік выдаў кнігу пра футбольных чэмпіёнаў, якія вызначыліся перамогамі ў наймацнейшых турнірах свету. Кніга мае назву «Вялікая кніга чэмпіёнаў. 1908−2018». Пра дзесяцігадовую гісторыю яе напісання і планы пра новыя кнігі Вітаўт распавёў Hrodna.life.
«Было небагата забаў для дзяцей і футбол быў адным з улюбёных заняткаў»
Захапляцца футболам Вітаўт пачаў у дзяцінстве, калі гэтая гульня была адным з улюбёных заняткаў хлопца.
— У маёй вёсцы на Астравеччыне было небагата забаў для дзяцей і футбол быў адным з улюбёных заняткаў. Ад ранняй вясны да позняй восені я ганяў з сябрамі мяч на крывым полі. А зімой рупліва запісваў у сшытачак звесткі пра гульцоў мінскага „Дынама“. Так і нарадзілася захапленне цікавымі лічбамі і фактамі, звязанымі з футболам, — распавёў Вітаўт Руднік.
Патрэбную інфармацыю шукаў у бібліятэках і нават у газеце французскіх камуністаў
Ідэя напісаць кнігу пра ўсіх футбалістаў і трэнераў, якія вызначыліся перамогамі ў наймацнейшых турнірах свету, узнікла ў Вітаўта ў студэнцкія гады. Ён навучаўся на гістарычным факультэце ГрДУ імя Янкі Купалы і жыў у інтэрнаце з кампаніяй некалькіх апантаных футболам людзей.
— Інтэрнэту тады не было і патрэбную інфармацыю даводзілася шукаць у бібліятэках, рэдкіх даведніках. Будзеце смяяцца, але адной з крыніц інфармацыі была газета французскіх камуністаў „L’Humanité“, якую можна было знайсці ў бібліятэцы замежных выданняў на вул. Ажэшкі. У гэтай газеце былі агляды чэмпіянату Францыі, кароткія навіны пра чэмпіянаты іншых краін, дзякуючы чаму можна было здабываць часам інфармацыю пра патрэбных мне людзей. Звесткі пра іх я запісваў на картках. У выніку атрымалася „картатэка“ з амаль 10 тысяч картак, якія захоўваліся ў некалькіх скрынях з фанеры, — сказаў Вітаўт.
Усю гэтую інфармацыю Вітаўт перанёс у камп’ютар у другой палове 1990-х — працэс заняў некалькі год. У 2006 годзе ў Вітаўта ўжо выходзіла кніга, якую ён прысвяціў чэмпіёнам свету па футболе. Потым, па задуме, павінны былі з’явіцца асобныя кнігі прысвечаныя чэмпіёнам Еўропы, чэмпіёнам Паўднёвай Амерыкі, а таксама пераможцам Алімпійскіх гульняў. Але аўтар вырашыў аб’яднаць гэта ўсё «пад адным дахам». Так Вітаўт напісаў энцыклапедычны даведнік — «Вялікая кніга чэмпіёнаў. 1908−2018».
Пісаў кнігу больш за 10 гадоў
— Праца над кнігай заняла больш за 10 год. Гэта звязана з тым, што я быў моцна заняты сваёй адукатарскай і грамадскай дзейнасцю і пісаць даводзілася ў рэдкія вольныя гадзіны. Да таго ж шмат часу сыходзіла на пошук інфармацыі пра некаторых асобаў. Адна справа здабыць звесткі пра якога-небудзь італьянца, які перамагаў на Алімпіядзе 1936 г. альбо чэмпіянаце свету 1938 г. і зусім іншая — здабыць звесткі, да прыкладу, пра парагвайца Антоніа Гомеса, які перамагаў у чэмпіянаце Паўднёвай Амерыкі 1953 г., — распавёў Вітаўт.
Шмат часу ў аўтара сышло на тое, каб вызначыцца з правільнай транслітарацыяй прозвішчаў на беларускую мову. «Да прыкладу, алімпійскі чэмпіён 1948 г. Torsten Lindberg кірыліцай звычайна пісаўся як Торстэн Ліндберг, у той час як па-шведску яго імя і прозвішча выгаворваецца як Тоштэн Ліндбары. Давадзілася прымаць няпростыя рашэнні і пра тое, як транслітараваць на беларускую мову асобныя назвы клубаў і гарадоў. Напрыклад, у даведніку замест назвы „Баварыя“ вы сустрэнеце „Баерн“, а замест Лейпцыга — Ляйпцыг. Ну і асобным квэстам быў пошук ілюстрацый для выдання. Ну але ў выніку ўсё атрымалася», — сказаў аўтар.
«Большая частка накладу пойдзе на падарункі і разыйдзецца на невялікіх прэзентацыях»
Выдала кнігу мінскае выдавецтва «Медысонт». Наклад пілотнага выдання — усяго 50 асобнікаў. Выдаць кнігу планавалі вясной 2020 года, але не ставала грошай і часу. Потым складанасці выклікалі пандэмія і палітычная сітуацыя ў краіне.
— Гэта ўсё паставіла крыж на планах прыцягнуць салідных спонсараў, зрабіць вялікі наклад, зладзіць прэзентацыі ў Гродна і Менску. Я вельмі ўдзячны людзям, якія дапамагалі мне ахвяраваннямі. Думаю, што большая частка накладу пойдзе на падарункі і разыдзецца на невялікіх прэзентацыях, — распавёў Вітаўт.
Выстаўляць кнігу на продаж аўтар пакуль не плануе.
Ужо ёсць 75% матэрыялу для наступнага даведніка
У планах на будучыню ў Вітаўта выдаць кнігу з умоўнай назвай «Кавалі перамогаў».
— Ужо маю падрыхтаваны на 75% матэрыял для наступнага даведніка. Кніга будзе прысвечана трэнерам, якія прыводзілі свае дружыны да перамогаў на кантынентальных турнірах: Кубка Азіі, Кубка Амерыкі, Кубка Афрыканскіх Нацый, Кубка Акіяніі, Кубка Цэнтральнай і Паўночнай Амерыкі, чэмпіянаце Еўропы.
Таксама ў «замарожаным» стане пакуль чарнавы варыянт кнігі пра пераможцаў Лігі чэмпіёнаў. Аўтар таксама выношвае канцэпцыі яшчэ як мінімум двух даведнікаў.
— Мне б яшчэ парачку жыццяў — і беларуская бібліятэчка гісторыі футбола дакладна б узбагацілася, — кажа Вітаўт Руднік.
